مرگ و زندگی؛ نفس و عقل

 

قَدْ أَحْیَا عَقْلَهُ وَ أَمَاتَ نَفْسَهُ. (خطبه 220)

ترجمه: عقل خویش را زنده کرد و نفس خود را میراند.

 

توضیح:

این کاری‌ست که باید کرد تا رستگار شویم و نجات یابیم. ولی غالبا عکسش انجام می‌شود. مردمان نفس خود را زنده می‌کنند و می‌پرورانند، آن‌قدر که بسیار نیرومند می‌شود. در مقابل، عقل خود را می‌کشند و دفن می‌کنند.

نشانه‌اش این است که امور عقلی و مسائل مربوط به خرد آنها را تحریک نمی‌کند و اصلا آن چیزها را نمی‌فهمند، اما امور مربوط به نفس آنها را از جا می‌کند و به تکاپو وامی‌دارد. کافی‌ست از لذت یا سودی باخبر شوند تا در پی آن بدوند.

کسی که نفسش مرده، در برابر آرزوها واکنش نشان نمی‌دهد و حتی در مواجهه با شهوت‌ها تحریک نمی‌شود. اصلا شهوت او مرده است.

مَیِّتَةً شَهْوَتُهُ. (خطبه 193)